| De vraag |
|
Begint de jaartelling bij 0 of bij 1? Als de Romeinse 0 niet bestaat, hoeveel jaar zit er tussen 1 voor en 1 na Christus? |
|
| Het opzoeken |
Dit vond ik een gemakkelijke vraag. Ik ben hem zo gaan beantwoorden, zonder het na te kijken in allerlei naslagwerken en zo. Alleen een paar details heb ik achteraf opgezocht, zoals het jaar 1582, wat ik nog noem. |
| Wat ik vond |
Het essentiële punt is, dat een jaartal geen gemeten grootheid is, zoals een leeftijd. Het is meer een volgnummer, zoals een huisnummer. Je kunt het vergelijken met de naam van een dag of een maand. |
| |
De wereldgeschiedenis wordt gewoonlijk ingedeeld in perioden van zo’n 31.536.000 seconden, beter bekend als een "jaar". Die periode komt ongeveer overeen met de tijd waarin de aarde om de zon draait. Die perioden duren niet altijd precies even lang. In schrikkeljaren nemen ze een periode van 31.622.400 seconden en 1582 was een dag of 10 korter dan gewoonlijk. Al die variaties moeten ervoor zorgen dat augustus in de zomer blijft en Kerst in de winter. |
| |
Om een specifieke periode aan te kunnen duiden, geeft men elke periode een naam, die de vorm heeft van een getal, bijvoorbeeld "1984". Door elk jaar te noemen naar een getal, en daarvoor alle getallen op het rijtje af te gebruiken, hoef je geen moeite te doen om voor een nieuw jaar een nieuwe naam te verzinnen en bovendien kun je nu snel uitrekenen hoeveel tijd er zit tussen twee jaren. Bijvoorbeeld, tussen 19 augustus 2005 en 19 augustus 1955 zit 50 jaar (2005 - 1955 = 50). |
| |
Dit systeem leidt soms tot misverstanden. Mensen kunnen denken dat een jaartal betekent "zoveel jaar verstreken sinds de veronderstelde geboortedag van Christus"; dat is niet helemaal juist. En mensen zouden kunnen denken dat vijftig jaar voor het jaar 40 het jaar "-10" is en dat klopt dus ook niet. |
| Rome |
In een grijs verleden had elk koninkrijk zijn eigen jaartelling. Dan hadden ze het bijvoorbeeld over "in het derde jaar van Koning Darius". In het Romeinse Rijk rekenden ze vanaf de stichting van de stad Rome, Ab Urbe Condita, die plaats zou hebben gevonden in 753 v. Chr. Het jaar begon oorspronkelijk op 1 maart (1 Martius), maar Julius Caesar liet op zeker ogenblik het nieuwe jaar ingaan op 1 januari. Hij paste ook de lengte van de maanden wat aan, en regelde de schrikkeljaren opnieuw. Zijn systeem noemen we de Juliaanse kalender.
|
| Anno Domini |
In het jaar 1360 na de stichting van Rome besloot Paus Bonifacius IV dat het zo niet langer kon, zo'n heidense jaartelling, en hij liet dat jaar officieel hernoemen in het jaar 607 Anno Domini, ofwel 607 na Christus. Het jaar waarvan men had berekend dat het het eerste levensjaar van Jezus Christus zou zijn, werd dan het jaar I. Het jaar daarvoor was dan dus het "eerste jaar voor Christus". Volgens mij zit het zo wel ongeveer. |
| Gregoriaanse kalender |
Paus Gregorius XIII voerde in 1582 nog een aanpassing door in het systeem van schrikkeljaren, en liet meteen 10 dagen in oktober overslaan. Deze aanpassing werd niet in alle landen meteen doorgevoerd; in de Russisch Orthodoxe kerk vieren ze nu nog Kerst twee weken later dan in de rest van de wereld.
|
| De conclusie |
De jaartelling begint bij 1. Het jaar 1 na Christus volgt onmiddellijk op het jaar 1 voor Christus. |
Bronnen |
- Ab Urbe Condita, Wikipedia
- Juliaanse kalender, Wikipedia
- Gregoriaanse kalender, Wikipedia
|